4D-model

4D: 4 dimensies, 4 denkvoorkeuren, 4 manieren van kijken naar de werkelijkheid, ook naar veiligheid.

Succesvol bouwen aan een duurzame veiligheidscultuur is een kwestie van denken, dromen, durven en doen. Volledigheid in ons denken is daarom essentieel: zo vermijden we bij deze complexe problematiek het slachtoffer te worden van onze eigen denkvernauwing . En hiervoor gebruiken wij het 4D-model.

4D Brein

Het 4d-denkmodel 

is ontleend aan de operationele werking van het menselijk brein. De achterliggende gedachte hierbij is dat onze werkelijkheid wordt ingekleurd door onze eigen denkvoorkeur(en). Ieder mens heeft nu eenmaal een of meerdere denkvoorkeuren die het product zijn van erfelijkheid, opvoeding en/of milieu.

De 4 mentale stijlen zijn:


  • de analytische stijl: de rationale ik met een uitgesproken voorkeur voor kennis en ratio
  • de structurerende stijl: de behoedzame ik met een uitgesproken voorkeur voor het praktische en procedure-matig werken
  • de sociale stijl: de gevoelige ik met een uitgesproken voorkeur voor gevoelens en behoeften van anderen
  • de creatieve stijl: de experimentele ik met een uitgesproken voor het grotere geheel, een hollistische benadering en abstractie.

Weten dat werknemers 1 of meerdere voorkeurstijlen hebben geeft inzicht in de manier waarop we die persoon het beste aanspreken. We gebruiken dan ook dit 4D model o.a.  in onze trajecten rond leiderschap training , aanspreekgedrag en coaching. Ook bij het meten van veiligheid, gebruiken we het 4D-model als leidraad om volledigheid van de meting te garanderen.

Om te bouwen aan de veiligheidscultuur gebruik je het best een bril met vier gekleurde glazen.

Samurai at Work

Kijken in 4D

De 4D-kapstok laat ook toe om anders en vollediger dingen te bekijken, te beschouwen en vollediger te communiceren. Het is een manier om naar de werkelijkheid te kijken. Een manier die je behoedt voor denkvernauwingen en dus volledigheid garandeert.

‘De werkelijkheid’ is daarbij allesomvattend. Je kunt dan ook zo goed als alles in 4D bekijken: leiderschapsrollen, managementstijlen, kwaliteitsmanagement, verkeersveiligheid, opleiding & training, de eigen bedrijfsprocessen … En dus ook veiligheidscultuur.

Ongetwijfeld heb je al gehoord over de verschillen tussen de linker- en de rechterhersenhelft. Het verschil tussen ratio en verbeelding. Maar ook over het verschil tussen het analytische en het emotionele brein nemen we mee in dit model: het onderscheid tussen denken en voelen.

2 assen - 4 benaderingen


  • systeemgerichtheid - mensgerichtheid
  • lange termijn - het hier en nu.


Tussen heden en toekomst, aspiratie en realisatie. Strategie versus operatie.

Het samenspel tussen deze twee assen resulteert in vier kwadranten. Elk kwadrant staat voor een unieke denkvoorkeur. Deze vier denkvoorkeuren zijn gevisualiseerd door vier gekleurde brillenglazen. 

4 kleuren

De blauwe veiligheid – systeemgericht met een oriëntatie op de toekomst –

is het domein van de veiligheidshardware. De harde kant van veiligheid, zeg maar. Denk bijvoorbeeld aan de veiligheid van de fysieke infrastructuur of machineveiligheid. Maar ook andere, eerder moeilijk veranderbare grootheden zoals veiligheidswetgeving, gevarenidentificatie en risicoanalyses behoren tot dit domein.

De groene veiligheid – systeemgericht met focus op het hier en nu –

  • wordt ook wel de veiligheidssoftware genoemd. Deze blik is gericht op de operationele kant vande zaak. Aspecten van arbeidsveiligheid die hieronder ressorteren, zijn onder meer het DRBS (dynamisch risicobeheersingssysteem), het geheel van veiligheidsplannen (globaal preventieplan, noodplan, intern verkeersplan ...), veiligheidszorgsystemen (procedures, werkvoorschriften, instructies ...). Daarnaast vinden ook PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen) hier een plaats.

De rode veiligheid – mensgericht met het accent op de operationele kant –

  • laat zich ook benoemen als veiligheids-peopleware. Activiteiten op de werkvloer? Dan denk je automatisch aan hoger management, hiërarchische lijn en operatoren. Maar verlies ook de contractoren niet uit het oog. Rode veiligheid is dan ook onder meer gerichtop de ontwikkeling van veiligheidsleiderschap, -gedrag en -communicatie.

De gele veiligheid – mensgericht met een blik op de toekomst –

  • gaat over de cultureware: het collectieve veiligheidsgedrag binnen de organisatie. De manier waarop de organisatie als geheel met arbeidsveiligheid omgaat.

veiligheid in 4D is veiligheid die wérkt

veiligheid in 4D is veiligheid die wérkt

The central issue is never strategy, structure, culture or systems. The core of the matter is always about changing the behaviour of the people.

John Kotter

Zin in meer?

We zijn héél flexibel, en houden van een uitdaging! Laat ons weten waar u naar op zoek bent en wij zoeken mee!

contacteer ons