Veiligheidscultuur als levend onderdeel van de werkorganisatie
Samurai at Work helpt organisaties om verborgen dynamieken en patronen binnen teams en afdelingen bloot te leggen. Hierdoor wordt veiligheid, samenwerking en duurzame groei als vanzelfsprekend onderdeel van de werkcultuur verankerd.
Veiligheid vraagt meer dan regels en procedures
Veilig werken gaat verder dan het volgen van procedures of het minimaliseren van risico’s. Een systemische benadering bekijkt veiligheid als een dynamisch onderdeel van de organisatiecultuur. In een organisatie werken medewerkers, teams en de geschiedenis van de organisatie samen in een netwerk van onzichtbare en vaak onbewuste patronen. Deze patronen beïnvloeden gedrag, communicatie en de manier waarop risico’s worden ingeschat.
Wat is systemisch werken?
In plaats van directe, technische oplossingen te zoeken, focust systemisch werken op het observeren zonder oordeel. Hierdoor ontstaan inzichten in de achterliggende oorzaken en dynamieken die leiden tot onveilig gedrag. Voorbeelden van vragen die hierbij centraal staan:
- “Wat wil in het systeem gezien en erkend worden?”
- “Voor wat is dit veiligheidsprobleem een oplossing?”
Door uit te zoomen, worden onderliggende krachten zichtbaar, zoals:
- Loyaliteit aan ongeschreven regels.
- Een cultuur van druk en snelheid, waarin veiligheid naar de achtergrond verdwijnt.
Praktijkvoorbeeld: onveilige situaties melden
Een medewerker voelt zich ongemakkelijk bij het melden van een onveilige situatie. Een systemische blik vraagt:
- Komt dit gedrag voort uit een persoonlijk patroon (zoals loyaliteit aan gezag)?
- Of is er een organisatiedynamiek (zoals een cultuur van stilte rond kritische kwesties)?
Door deze vragen te beantwoorden, kan de organisatie gerichte interventies toepassen en veiligheid op een dieper niveau verbeteren.
De drie basisprincipes van systemisch werken
- Het geheel is meer dan de som der delen.
Veiligheid is een collectieve verantwoordelijkheid. - Systemen zijn met elkaar verbonden.
Elk team en individu maakt deel uit van een groter systeem. - Patronen herhalen zich onbewust.
Door patronen te herkennen en doorbreken, wordt veiligheid een natuurlijk onderdeel van het werk.
Veiligheidscultuur en systemisch werken: verleden, heden en toekomst
Een systemische aanpak creëert ruimte om het verleden, heden en de toekomst samen te brengen:
- Wat moet erkend worden uit het verleden?
- Wat vraagt om balans in het heden?
- Hoe kan de organisatie bouwen aan een veilige toekomst?
Door deze vragen te beantwoorden, ontstaat een duurzame cultuur waarin medewerkers samenwerken aan veiligheid, openheid en veerkracht.
Korte geschiedenis: systemisch werken en Bert Hellinger
De Duitse psychotherapeut Bert Hellinger ontdekte dat mensen vaak gebonden zijn aan onbewuste familiepatronen. Zijn inzichten breidden zich uit naar organisatiesystemen, waarin dynamieken zoals ongeschreven regels en loyaliteit eveneens een rol spelen. Door systemisch te werken, kunnen diepgewortelde spanningen en onzichtbare problemen binnen organisaties worden opgelost.
Conclusie: Verbinding tussen veiligheidscultuur en systemisch werken
Veiligheidscultuur kan alleen duurzaam groeien wanneer we de onzichtbare dynamieken in de organisatie begrijpen en erkennen. Systemisch werken biedt organisaties de mogelijkheid om niet alleen symptomen, maar de werkelijke oorzaken aan te pakken. Dit leidt tot een open en veilige werkcultuur waarin medewerkers zich bewust zijn van hun rol in het geheel.
Samen bouwen aan een veilige organisatie?
Bij Samurai at Work combineren we onze expertise in systemisch werken met jarenlange ervaring in organisatieontwikkeling. Ontdek hoe we samen jouw veiligheidscultuur kunnen versterken en duurzame groei mogelijk maken. Neem vandaag nog contact met ons op en zet de eerste stap naar een veilige en veerkrachtige organisatie.
